Một ngôi nhà, trước đề xuất áp thuế GTGT sẽ chỉ chịu thuế trước bạ (0,5%) và thuế thu nhập cá nhân (2%), tức chỉ đóng 2,5%. Nếu bị áp GTGT lên quyền sử dụng đất, vô hình chung giá sẽ tăng thêm 12% nữa.
Đó là những lo ngại của ông Nguyễn Mạnh Hà – Phó chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam trước đề xuất về thuế GTGT chuyển quyền sử dụng đất của Bộ Tài chính.
Đánh thuế GTGT đối với chuyển quyền sử dụng đất sẽ không phù hợp với bản chất của loại thuế này.
Thuế GTGT chuyển quyền sử dụng đất là sai bản chất
Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản gửi Bộ Tài chính về đề xuất sửa đổi 5 Luật Thuế gồm: Thuế GTGT; thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và thuế tài nguyên.
Theo VCCI, đất đai hay quyền sử dụng đất không phải là hàng hóa, dịch vụ. Trong khi GTGT là loại thuế “tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng”. Do đó, việc đánh thuế GTGT đối với chuyển quyền sử dụng đất sẽ không phù hợp với bản chất của loại thuế này.
VCCI cho rằng, theo quy định hiện hành, các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản phải nộp thuế GTGT dựa trên “giá bán bất động sản chưa thuế trừ giá chuyển quyền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất phải nộp ngân sách nhà nước”.
Tờ trình của cơ quan soạn thảo đưa ra lý do chính để đánh thuế GTGT đối với chuyển quyền sử dụng đất là vì “khó khăn do không có cơ sở hoặc không xác định được thế nào là giá chuyển quyền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất phải nộp ngân sách”. VCCI dẫn chứng, theo Điều 3 của Luật Thương mại, đất đai hay quyền sử dụng đất không phải là hàng hóa, dịch vụ. Theo Điều 2 của Luật Thuế giá trị gia tăng, đây là loại thuế “tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng”. Do đó, việc đánh thuế GTGT đối với chuyển quyền sử dụng đất sẽ không phù hợp với bản chất của loại thuế này.
Lo ngại thuế chồng thuế
Đồng thuận với góc nhìn của VCCI, ông Bùi Ngọc Tuấn, Phó tổng Giám đốc Dịch vụ tư vấn thuế Deloitte Việt Nam cho rằng, bản chất của giá trị gia tăng là thuế đánh trên giá trị gia tăng thêm của hàng hóa dịch vụ lưu thông tiêu dùng. Khi nhìn nhận như vậy, quyền sử dụng đất theo luật Thương mại không được xem là hàng hoá thông thường. Bản chất quyền sử dụng đất là quyền về pháp lý, tương tự hàng loạt quyền khác như quyền sở hữu trí tuệ, quyền mua bán ngoại tệ… vốn không nằm trong đối tượng chịu thuế GTGT.
Còn theo LS Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP HCM, hiện giao dịch về chuyển quyền các bên đã phải chịu thuế Thu nhập cá nhân và Lệ phí trước bạ. Các thuế và lệ phí này cũng đã “tương đối” rồi nên việc tiếp tục áp dụng thuế GTGT khi chuyển quyền sử dụng đất là “thuế chồng thuế” và không phù hợp với quy luật của xã hội cũng như quy định pháp luật.
“Hiện người dân có nhu cầu về nhà ở rất cao và họ đang gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận mua nhà ở vì thu nhập của người dân chỉ ở mức trung bình, rất khó tiếp cận việc mua nhà ở. Do đó, nếu “áp dụng thuế GTGT lên tới 12% khi chuyển quyền sử dụng đất thì lúc này giá nhà đất sẽ đội lên cao hơn rất nhiều khiến người dân càng khó khăn hơn trong việc mua nhà. Đồng thời các tổ chức kinh doanh bất động sản cũng khó khăn hơn”, ông Hùng nói.
Theo ông Hùng, mức thuế này sẽ mâu thuẫn với mong muốn có nhà ở của người dân.
